Người Nhật Bản rất coi trọng việc phân chia thứ bậc, vai vế trong giao tiếp, vì vậy cách xưng hô cho từng đối tượng, vào mỗi hoàn cảnh khác nhau, luôn được chú ý và cẩn thận.
Nếu bạn có ý định sinh sống và làm việc tại Nhật thì hãy tham khảo một số gợi ý bên dưới về các nhân xưng trong tiếng Nhật nhé!
Những cách xưng hô ngôi “Tôi"
- 𝙒𝘼𝙏𝘼𝙎𝙃𝙄 (私)
Đây là cách xưng “tôi” thông dụng nhất, ở bất kì ngữ cảnh nào, hay đối tượng giao tiếp nào khi bạn chưa nhớ ra cách xưng hô đặc trưng thì đây sẽ là sự lựa chọn thích hợp nhất.
Đối với nam giới, hãy chú ý khi dùng ngôi xưng này thể hiện qua mẫu câu 「わたしも。」khi bạn đồng tình với vấn đề gì đó mà nên cân nhắc dùng Boku hoặc Ore vì vốn Watashi mo có sắc thái hơi nữ tính.
- 𝑾𝑨𝑻𝑨𝑲𝑼𝑺𝑯𝑰 (私)
Một cách đọc khác của chữ kanji 私 thể hiện sự trang trọng hơn so với Watashi. Khi những nhân vật có địa vị tham gia phát biểu, diễn giả mang tính chính thống, bạn sẽ dễ dàng nhận thấy họ sử dụng ngôi xưng này. Đó sẽ là các nhân vật có địa vị như nhà chính trị, CEO hoặc kể cả những người nổi tiếng.
Nên cẩn trọng khi dùng Watakushi vì cách xưng này có thể mang lại cho đối phương cảm giác trịch thượng. Ngôi xưng này được dùng trong các bộ truyện, phim anime/ manga ở những nhân vật quý tộc hoàng gia...v.v
- 𝑩𝑶𝑲𝑼 (僕)
Boku là cách xưng hô gần gũi dành cho nam giới. Chữ kanji 僕 có âm hán việt là Bộc nên cách xưng này phần nào mang lại cảm giác khiêm tốn, hạ mình khi nói chuyện với đối phương. Vì Boku mang tính chất gần gũi nên bạn cần cẩn thận khi sử dụng trong những văn cảnh lịch sự như nói chuyện với người lạ, đồng nghiệp hoặc người có địa vị cao. Đôi khi ngôi xưng này cũng được sử dụng bởi nữ, đặc biệt là các bạn có hơi hướng nam nhân.
- 𝑶𝑹𝑬 (俺)
Ore chính là phiên bản mạnh mẽ đối nghịch với Boku. Nếu bạn cảm thấy mình là “thanh niên cứng” thì có thể cân nhắc sử dụng Ore nhé. Ore là cách xưng “tôi” khá suồng sã nên hầu như không bao giờ được sử dụng trong những văn cảnh lịch sự. Ore có lẽ là cách xưng “tôi” được nam giới sử dụng nhiều nhất.
- 𝑨𝑻𝑨𝑺𝑯𝑰
Atashi là dạng thân mật của Watashi, nhưng có sắc thái nữ tính và phần nào mang lại cảm giác “dễ thương” cho người nghe. Atashi không có cách viết kanji mà thường được viết bằng Katakana vì có quan niệm cho rằng Kanji mang lại cảm giác nam tính.
Ngoài ra mỗi vùng hay trong một số ngữ cảnh khác cũng sẽ có những kiểu xưng hô “Tôi" riêng nữa, sự phong phú trong cách xưng hô “Tôi" sẽ làm bạn bất ngờ trên hành trình tìm hiểu tiếng Nhật. Nếu bạn biết thêm những cách xưng hô khác có thể chia sẻ trong phần thảo luận để mở rộng hiểu biết cùng nhau nhé!
CÁCH XƯNG HÔ TRONG HOÀN CẢNH CỤ THỂ
- Tại nơi làm việc
_ Khi nói về bản thân: Bạn nên sử dụng ngôi xưng わたし (Watashi), わたくし (Watakushi). Nếu nói là chúng tôi thì phải dùng わたしども. Không nên dùng các ngôi xưng おれ(Ore), ぼく (boku) hoặc あたし (atashi) tại nơi công sở vì mức độ thân thiết quá dễ bị hiểu lầm là thiếu trang trọng.
_ Khi xưng hô với sếp: Để xưng hô với cấp trên tại các công ty Nhật, bạn cần áp dụng theo cách bên dưới:
“Họ + chức vụ” (Ví dụ: Yamada manager)
Một số Chức vụ thường gặp : buchou (trưởng phòng), shachou (giám đốc)
_ Với đồng nghiệp:
Dùng ở ngôi thứ nhất: Watashi/Boku/Ore (dùng với người cùng cấp hoặc cấp dưới)
Dùng ở ngôi thứ hai:
_ Đối với người cùng cấp hoặc cấp dưới bạn có thể sử dụng các cách xưng hô như: Tên riêng, Omae hoặc Kimi
_ Đối với các tiền bối/ người vào công ty trước: Tên + senpai
_ Với khách hàng:
Khách hàng luôn là đối tượng nhận được sự tôn trọng cao nhất từ người phục vụ, đặc biệt là tại Nhật Bản, mẫu câu cho tình huống này sẽ là: Tên khách hàng + 様 (sama) hoặc là tên + 殿 (dono).
- Tại trường học
_ Xưng hô với bạn bè cùng lớp:
Khi nói về ngôi thứ nhất của bản thân: hãy sử dụng Watashi/ Boku , nếu bạn bè thân thiết có thể dùng Ore hoặc xưng hô trực tiếp bằng tên riêng của mình.
Khi xưng hô ngôi thứ 2 với bạn bè tùy vào mức độ thân thiết, giới tính và độ tuổi mà bạn có thể lựa chọn những cách xưng hô sau: Tên riêng+ chan (bạn nói chung); Tên riêng + kun (bạn nam); Kimi (đằng ấy/ cậu); Omae (mày- dành cho bạn bè thân thiết ); Tên+ senpai (với anh chị khóa trước).
– Ở cương vị là giáo viên khi xưng hô với học sinh:
Dùng ở ngôi thứ nhất: Sensei/Boku/Watashi.
Dùng ở ngôi thứ hai: Tên/Biệt danh + Kun/Chan hoặc Kimi/Omae.
– Ở vị trí học sinh khi giao tiếp với thầy cô:
Dùng ở ngôi thứ nhất: Watashi/Boku.
Dùng ở ngôi thứ hai: Sensei; Tên giáo viên + Sensei; Senseigata (các thầy cô); Kouchou Sensei (hiệu trưởng).
- Xưng hô trong tình yêu:
Ở Nhật Bản dù là trong quan hệ yêu đương, gần gũi như vậy nhưng ở mỗi độ tuổi sẽ có những cách xưng hô riêng biệt thường thấy như:
_ Những cặp đôi trẻ ở khoảng tuổi 20, cách xưng hô phổ biến nhất là : tên riêng + chan/ kun vừa trẻ trung, gần gũi lại còn pha chút đáng yêu.
_ Những cặp đôi độ tuổi 30 sẽ chững chạc hơn một chút, có hai cách xưng hô: tên riêng + chan/ kun hoặc gọi bằng nickname (dùng ít hơn).
_ Với những cặp đôi độ tuổi 40, cách gọi phổ biến nhất là chỉ gọi tên (không kèm chan/ kun); ngoài ra họ cũng có thể gọi bằng “tên + san” (ít hơn cách trước).
Xưng hô ở ngôi thứ 3
Trong cuộc đối thoại giữa hai người có thể nhắc đến đối tượng thứ ba - được gọi là ngôi thứ 3. Để nói về những người này, người ta thường gọi bằng một số cách sau:
- Tên + san/ kun/ chan.
- Tên + chức vụ; trong trường hợp nói về một người trong công ty mình với công ty khác chỉ dùng “tên”.
- Tên + sama: dùng trong trường hợp lịch sự, thể hiện sự tôn trọng (dùng cho cả nam và nữ).
- Đối với người thân, bạn có thể dùng: haha (mẹ tôi); chichi (bố tôi), ani (anh tôi), ane (chị tôi), imouto (em gái tôi), ototo (em trai tôi) để nhắc đến họ.
Trên đây là những ngôi xưng, và tình huống thường gặp trong đời sống. Hy vọng đã giúp bạn hình dung được những cách xưng hô trong tiếng Nhật. Nếu bạn còn biết thêm nhiều ngôi xưng thú vị khác thì đừng ngần ngại inbox tương tác với chúng mình nhé!
---------
𝗔𝗠𝗬 𝗝𝗔𝗣𝗔𝗡𝗘𝗦𝗘 𝗖𝗨𝗟𝗧𝗨𝗥𝗘 𝗛𝗨𝗕
