Nhật bản được biết đến với rất nhiều lễ hội văn hóa truyền thống, âm nhạc và những điệu múa truyền thống là một phần không thể thiếu trong các dịp đặc biệt này. Những nghệ công điêu luyện trong giai điệu làm say lòng người dân bản địa và cả du khách gần xa. Ẩn sau mỗi loại nhạc cụ còn mang những câu chuyện thú vị làm tăng sự yêu thích cho người thưởng nhạc. Cùng điểm qua 5 loại nhạc cụ truyền thống Nhật Bản thường gặp qua bài viết bên dưới nhé!
Trống Taiko (太鼓) – thanh âm hào khí Nhật Bản
Trống Nhật Bản Taiko (太鼓) được cho là xuất hiện từ thời kỳ Jomon như một phương tiện để truyền đạt thông tin. Mặc dù có sự khác biệt so với hình dáng hiện tại, chiếc trống được làm bằng đất nung bọc da đã được tìm thấy từ tàn tích và trong những ngôi mộ cổ có niên đại từ thời kỳ này. Taiko hay còn được gọi là wadaiko thường xuất hiện trong nhiều dịp lễ hội tại Nhật Bản từ xưa cho đến hiện nay.
Về cách làm trống, người dân Nhật có sự phân biệt rất rõ ràng giữa hai loại trống Byou Uchi Daiko và Tsukushime Daiko. Nếu Byou Uchi Daiko được tạo thành từ việc sử dụng thân cây đục rỗng ruột thì Tsukushime Daiko do nhiều miếng gỗ ghép lại. Theo lời chia sẻ của một nghệ nhân đánh trống hàng đầu Nhật Bản - Daihachi Oguchi, thì tiếng trống truyền thống Taiko được gõ theo nhịp bước hành quân vì thế rất dứt khoát, đúng nhịp và tràn trề hào khí dân tộc.
Ngày xa xưa, trống được sử dụng như một phương tiện truyền tải thông tin vì âm thanh vang xa và kéo dài. Ngày nay, từ các buổi biểu diễn kịch Kabuki, Bon Odori đến những lễ hội truyền thống hay sân khấu âm nhạc hiện đại, tiếng trống Taiko luôn giữ một vị thế vô cùng đặc biệt.
Hằng năm, từ ngày 16 đến 18 tháng 10 ở thành phố Niihama thuộc tỉnh Ehime Nhật Bản sẽ tổ chức Lễ hội Taiko để tôn vinh nhạc cụ đặc biệt này. Trống Taiko trong lễ hội được mạ vàng lấp lành và mang hình dáng “khổng lồ”. Hơn 50 chiếc trống này nặng đến khoảng 2,5 tấn và được khiêng bởi những chàng trai khỏe mạnh, lực lưỡng đi diễu hành vòng quanh thành phố đem đến sự choáng ngợp cho người xem.
Sáo trúc 5 lỗ Shakuhachi
Shakuhachi là loại sáo trúc có 5 lỗ du nhập từ Trung Quốc vào Nhật Bản. Nhạc cụ này có nhiều kích thước khác nhau cũng như có thể tạo ra âm thanh trong khoảng âm vực rộng. Trong quá khứ, shakuhachi thường được các nhà sư Phật giáo Thiền tông Nhật Bản sử dụng và được coi là nhạc cụ mang ý nghĩa tinh thần, tâm linh.
Việc chơi shakuhachi còn được coi như một liệu pháp trị bệnh bởi việc tập trung vào kỹ thuật thở trong khi thổi sáo. Ngày nay, shakuhachi thường xuất hiện trong các màn trình diễn nhạc cụ dân tộc, các điệu múa trong các lễ hội Nhật Bản.
Đàn Koto
Koto có lẽ là một trong những nhạc cụ âm nhạc dễ dàng nhận biết nhất trong thế giới phương Tây. Theo lịch sử nghiên cứu từ các sử gia, đàn Koto ra đời vào khoảng thế kỷ 13 – thế kỷ 15 TCN tại Trung Quốc, cho đến những năm 710 – 794 thì được du nhập vào Nhật Bản dưới thời Nara. Nó là nhạc cụ dây với chiều dài khoảng 1,9 mét, chiều rộng 25 cm ở phần trên. Phần dưới hẹp hơn so với phần trên với khoảng 23,5 cm.
Đàn có 13 dây gắn dọc theo chiều dài của đanff. Dây được làm bằng lụa và chúng được xâu thành chuỗi trên ngựa đàn. Bằng cách thay đổi vị trí của ngựa đàn di chuyển mỗi dây sẽ tạo ra một giai điệu khác nhau khi chơi. Tại xứ sở mặt trời mọc, Koto từ lâu được biết đến là loại đàn dành cho tầng lớp quý tộc, thường hiện diện trong những nghi lễ tôn giáo, sân khấu âm nhạc dân gian và các buổi yến tiệc hoàng cung. Bên cạnh đó, đàn Koto cũng từng xuất hiện trên trang văn của các tác gia Nhật Bản.
Nhạc cụ cầm tay Mukkuri (ムックリ)
Đây là loại nhạc cụ truyền thống với hình dáng vô cùng đặc biệt có nguồn gốc từ dân tộc Ainu, người bản địa sinh sống tại quần đảo Hokkaido của đất nước Nhật Bản. Cấu tạo của Mukkuri vô cùng đơn giản, bao gồm phần thân đàn và một sợi dây đàn. Phần thân có một đường rãnh ở giữa, được làm từ gỗ hoặc tre với chiều dài xấp xỉ một gang tay và chiều rộng khoảng 1.5 cm.
Dây đàn gắn theo thanh tre nhỏ và sợi dây hình tròn lần lượt được buộc ở hai đầu thân đàn. Cách sử dụng Mukkuri rất đơn giản, người chơi đàn sẽ dùng hai tay giữ hai đầu dây, cụ thể là tay phải giữ phần có gắn thanh tre nhỏ và tay trái giữ đầu còn lại. Sau đó, hãy kéo thật mạnh và nhịp nhàng đầu dây gắn liền với thanh tre nhỏ, một âm thanh với giai điệu “twag twag” được phát ra khi kéo căng sợi dây. Mukkuri là loại nhạc cụ kết tinh vẻ đẹp tâm hồn của người Ainu, thành quả sáng tạo nghệ thuật của người dân nơi đây tồn tại đến tận bây giờ.
Đàn Shamisen
Nhạc cụ có hình dáng tương tự đàn violin, với phần tay cầm khá dài, khoảng 1m và là nhạc cụ phổ biến tại các sự kiện âm nhạc truyền thống, lễ hội Nhật Bản. Người chơi đeo những chiếc móng bằng gỗ có tên batchi để gảy đàn shamisen. Shamisen thường xuất hiện trong các màn trình diễn kabuki bởi âm thanh do cây đàn tạo ra rất phù hợp với những bài hát dùng cho điệu múa này. Shamisen cũng được dùng trong các buổi biểu diễn múa rối, ca nhạc dân tộc.
Nếu bạn yêu thích âm nhạc và văn hóa Nhật Bản, thì hãy thử một lần lắng nghe giai điệu du dương, từ những nhạc cụ văn hóa độc đáo này, để hiểu thêm về nét đẹp tinh thần, liều thuốc xoa dịu tâm hồn của nhiều người dân xứ Anh Đào, qua các thế hệ từ xa xưa mà còn lưu truyền đến tân bây giờ.
---------
𝗔𝗠𝗬 𝗝𝗔𝗣𝗔𝗡𝗘𝗦𝗘 𝗖𝗨𝗟𝗧𝗨𝗥𝗘 𝗛𝗨𝗕
59 Le Thanh Phuong, Phuong Sai Ward, Nha Trang city, Khanh Hoa province, Vietnam
amyhubvietnam@gmail.com
0258 7308 880
www.amyhub.com
