Gọi tên ẩm thực Nhật Bản thì Sushi và rượu Sake là hai ứng cử viên danh tiếng, niềm tự của người dân Nhật Bản, được nhiều “tín đồ ẩm thực" mê mẩn. Rượu sake Nhật hay còn được gọi là Nihonshu (日本 酒), là loại đồ uống có cồn được lên men từ gạo danh tiếng của Nhật. Quá trình lên men rượu sake rất phức tạp không giống như lên men rượu vang. Cũng như, không qua chưng cất giống như dòng rượu như Whisky, Cognac, Brandy hay Vodka…Cùng khám phá về thức uống danh tiếng này, qua bài viết bên dưới nhé!
Nguồn gốc ra đời
Rượu Sake là tên của một loại rượu ủ từ gạo nổi tiếng của Nhật. Khởi nguồn từ nền nông nghiệp lúa nước được du nhập vào xứ Phù Tang từ khoảng 300 năm trước công nguyên. Thời kỳ đầu, rượu Sake sản xuất chủ yếu để phục vụ hoàng gia, các đền chùa lớn hoặc trong các nghi lễ tôn giáo. Tuy nhiên, cụ thể rượu này làm từ nguyên liệu gì thì không thấy nói tới. Phương pháp nấu rượu cũng không nói rõ. Sake được nhắc tới vài lần trong tác phẩm “Kojike”, cuốn sách sử đầu tiên của Nhật, biên soạn năm 712 sau công nguyên.
Vào thế kỷ 18, rượu sake là đồ uống có cồn phổ biến ở Nhật Bản được biết đến rộng rãi ở Châu u thông qua hai tác phẩm văn học đầu thế kỉ 19. Trong thế kỷ 20, công nghệ sản xuất rượu sake ngày càng phát triển. Chính phủ đã mở viện nghiên cứu nấu rượu sake vào năm 1904, và vào năm 1907, cuộc thi nếm rượu sake đầu tiên do chính phủ điều hành đã được tổ chức. Các chủng nấm men tốt nhất được phân lập vào các thùng thép tráng men được chuyển đến. Đây là sự kết thúc của thời đại đóng thùng gỗ của rượu sake và việc sử dụng thùng gỗ trong sản xuất rượu hoàn toàn bị loại bỏ. Ngày nay, rượu sake đã trở thành đồ uống phổ biến trên thế giới với một số nhà máy bia ở Trung Quốc, Đông Nam Á, Nam Mỹ, Bắc Mỹ và Úc.
Quy trình sản xuất rượu sake
Quy trình sản xuất rượu Sake vẫn được lưu giữ theo truyền thống, hầu như không thay đổi trong vòng 400 năm qua. Để chuẩn bị cho một bình rượu thơm ngon, giữ trọn vẹn hương vị từ ngàn xưa cần có sự chọn lựa những nguyên liệu bên dưới một cách tinh tế nhất:
_ Gạo: ở Nhật có hai loại gạo là: loại gạo nhật thường, dùng để nấu ăn, và hai loại gạo Sakamai chuyên dùng để nấu rượu Sake. Gạo Sakamai có hạt lớn hơn và mềm hơn, và chỉ được trồng ở một số vùng nhất định, với kỹ thuật canh tác phức tạp hơn.
_ Nước sạch, tinh khiết: Nước cũng đóng vai trò quan trọng trong công việc làm rượu Sake. Loại nước phù hợp nhất để nấu rượu là nước nửa cứng, vì hàm lượng thấp sắt và ma giê trong loại nước này khá là thấp.
_ Quy trình sản xuất rượu sẽ đi qua 8 bước như sau:
Bước 1: Mài gạo (Seimaibuai)
Bước 2: Ngâm và nấu cơm rượu.
Bước 3: Lên men rượu.
Bước 4: Công đoạn Moto.
Bước 5: Công đoạn Moromi.
Bước 6: Ép rượu.
Bước 7: Lọc rượu.
Bước 8: Ủ rượu.
Để ủ rượu Sake, chất đường được biến đổi từ tinh bột để tạo ra cồn. Đối với quy trình ủ bia, việc hoán chuyển từ tinh bột thành đường và từ đường tạo ra cồn được tách biệt trong 2 bước. Nhưng đối với sản xuất rượu Sake thì quá trình này xảy ra liên tục. Từ đó, nồng độ cồn cũng có sự khác biệt. Nồng độ cồn trong rượu vang thường là 9-16% độ cồn, trong các loại bia nồng độ dao động từ 3-9%, còn rượu Sake chưa pha thêm nước vào có nồng độ cồn khoảng 18-20% và nồng độ này thường được pha thêm nước trước khi đóng chai để giảm xuống còn khoảng 15% độ cồn theo thể tích của nước rượu.
Thưởng thức rượu Sake đúng cách
Nếu cách chế biến rượu Sake là một “nghệ thuật” thì cách thưởng thức rượu cũng không kém phần tinh túy với những quy tắc và nghi thức đặc biệt. Tùy theo thời điểm sử dụng và loại rượu mà người ta sẽ chọn nhiệt độ nóng hay lạnh khi thưởng thức. Thông thường sẽ dùng nhiệt trái mùa. Mùa đông hâm nóng và mùa hè uống lạnh. Việc hâm nóng Sake cũng cần có “nguyên tắc”. Người ta chuyển Sake sang các chai bằng gốm. Và chai sẽ được ngâm trong nước nóng dần lên đến khi đạt tầm 50 độ trở lên. Khi thưởng thức Sake, phải dùng đúng chén vì Sake có khá nhiều loại chén khác nhau.
Theo cách tương đối trang trọng và mang tính truyền thống, khi uống, người Nhật sẽ dùng một chiếc đĩa nhỏ và nông, gọi là Sakazuki hay một chiếc chén nhỉ không quai là Ochota. Mang đậm nét truyền thống hơn nữa thì sử dụng một chiếc cốc gỗ, gọi là Masu. Chiếc cốc này có dạng như một chiếc hộp, hình vuông. Ngoài ra, Sake cũng có thể được thưởng thức bằng chén thủy tinh.
Vào những ngày tiết trời lạnh, rót một ly Sake ấm nóng, ôm ly rượu trong lòng bàn tay để ủ ấm, lắc nhẹ ly để cảm nhận mùi thơm nồng của hương gạo bốc lên. Sau đó nhẹ nhàng hớp một hớp nhỏ, để nước rượu trong miệng vài giây rồi nhẹ nhàng đưa xuống cổ họng để thưởng hết mùi thơm và vị ngon của rượu.
Một số loại rượu Sake thơm ngon
- Các loại truyền thống
Các loại rượu sake truyền thống của Nhật Bản được phân biệt theo việc gạo được mài đi với tỷ lệ bao nhiêu phần trăm và lượng rượu được cho thêm vào. Có 4 loại:
_ Junmai: rượu này không có yêu cầu chính thức về tỷ lệ chà xát, Junmai lại là loại Sake khá mạnh và cường tráng với vị acid nhẹ, được sản xuất hoàn toàn từ gạo, men Koji và nước lọc tinh khiết. Junmai phù hợp với hầu hết các món ăn.
_ Honjozo: được ủ từ gạo xay xát 70% với nước tinh khiết, men Koji và men bia. Người ta thêm một chút rượu cồn trung tính vào giai đoạn lên men cuối cùng. Honjozo thanh nhẹ và thơm hơn so với Junmai, không ngọt và uống rất mềm mại. Thưởng thức ở nhiệt độ phòng hoặc hơi ấm.
_ Ginjo: Gạo ở trong rượu Ginjo phải được xát ít nhất 60%, nhưng hương vị chỉ thơm và nhẹ, cộng với một chút kết hợp.
_ Daiginjo: là loại rượu sake ngon nhất của Nhật Bản với hương vị rất nhẹ như Ginjo và hương thơm trái cây tinh tế. Gạo dùng để sản xuất Daiginjo được chà xát từ 50-55% và phương pháp sản xuất từng bước tỉ mỉ. Rượu Daiginjo được uống lạnh hoặc ở nhiệt độ phòng.
- Rượu Sake hiện đại
_ Rượu Sake Nhật vảy vàng: Vảy vàng trong rượu sake chứa vảy vàng 18k hoặc 24k và ta có thể nhìn thấy bằng mắt thường. Lượng vàng trong rượu sake vàng Nhật Bản là cực kỳ ít. Khi vào cơ thể, lượng vàng này có thể tan trong vòng 10 phút. Tuy nhiên, vảy vàng không làm cho rượu sake ngon hơn mà chủ yếu có tác dụng trang điểm. Màu vàng sóng sánh khiến loại rượu này trở nên đẹp và sang trọng, những ly rượu vàng tạo cho ta sẽ có một cảm giác trân quý khó tả.
_ Rượu sake nấu ăn: về cơ bản loại này cũng giống như rượu sake uống bình thường. Tuy nhiên, để phù hợp với mục đích sử dụng trong ẩm thực, rượu sake nấu ăn có độ chua mạnh hơn và hương vị ngon hơn rượu sake thông thường.
_ Rượu sake theo giới tính: Người ta còn phân biệt rượu Sake nữ và Sake nam. Sake nam là loại làm từ nước cứng, có nhiều muối canxi và muối magie, có vị hơi đắng. Sake nữ là loại làm bằng nước mềm, có vị dịu.
Lợi ích tuyệt vời cho sức khỏe
Thành phần chính của rượu Sake Nhật Bản là gạo, nước tinh khiết và nấm mốc Koji, sẽ giúp tăng cường Cholesterol và ngăn ngừa nguy cơ mắc bệnh ung thư hiệu quả. Nếu uống một lượng vừa phải, Sake sẽ giúp kích thích vị giác, tăng cảm giác ngon miệng và tốt cho hệ tiêu hóa. Rượu cũng có hàm lượng chất béo thấp, có tác dụng giảm sự tích tụ cũng như mảng bám động mạch, tăng cường chức năng đường ruột rất tốt.
Các axit amin trong rượu Sake rất tốt cho việc xây dựng cơ xương, ngăn ngừa loãng xương hiệu quả. Thành phần rượu còn bao gồm các peptide, giúp xây dựng cơ bắp và đốt cháy chất béo hiệu quả, giúp ngăn ngừa chứng huyết áp cao. Rượu Sake Nhật Bản cũng có tác dụng làm đẹp và trẻ hóa làn da. Thành phần Amino axit, Koji có tác dụng giữ ẩm da. Amino axit còn là chất tạo độ nhớt và vị đậm đà cho rượu Sake, đem đến làn da căng tràn và mịn màng hơn. Bạn đã từng thưởng thức một chai Sake từ xứ Anh Đào, hãy chia sẻ cảm nhận của bạn với Sora qua địa chỉ gmail bên dưới nhé!
_______________
𝗔𝗠𝗬 𝗝𝗔𝗣𝗔𝗡𝗘𝗦𝗘 𝗖𝗨𝗟𝗧𝗨𝗥𝗘 𝗛𝗨𝗕
59 Le Thanh Phuong, Phuong Sai Ward, Nha Trang city, Khanh Hoa province, Vietnam
amyhubvietnam@gmail.com
0258 7308 880
www.amyhub.com