Không khí của những ngày cuối năm đang đến gần và bạn có biết, người Nhật Bản không có phong tục đón tết âm lịch như hầu hết các nước châu Á, mà họ đón năm mới theo lịch dương vào ba ngày đầu tiên của tháng giêng, với nhiều nghi thức hết sức đặc biệt và mang phong cách riêng của một đất nước giàu truyền thống. Chần chờ gì không cùng Sora khám phá ngay sự kiện đặc biệt này tại Nhật nhé!
Nguồn gốc Tết Nhật
Từ xưa người Nhật tin rằng vào ngày mùng 1 đầu năm, vị Thần Năm mới (年神様 - Toshigami-sama) xuống từng gia đình ở trần gian và mang đến một năm may mắn và hạnh phúc. Thần Năm mới có thể là Thần Tổ tiên, Thần của Đồng ruộng, Thần của Núi... liên quan sâu sắc đến cuộc sống con người như ước mong con đàn cháu đống, mùa màng bội thu, làm ăn thịnh vượng... Để mừng Thần Năm mới tới trần gian, người Nhật đã nghĩ ra, thực hiện và truyền lại từ đời này sang đời khác các phong tục có nhiều ý nghĩa và giá trị văn hoá. Những phong tục, nghi thức này thể hiện sự hiếu khách, chân thành - Omotenashi của người Nhật.
Phong tục đón tết truyền thống
- Ngày hội dọn dẹp Osoji
Để chào đón vị Thần Năm mới người Nhật cũng giống người Việt Nam sẽ dọn dẹp nhà cửa (大掃除) từ các điện thờ, bàn thờ rồi đến các phòng, ngoài sân vườn...Họ quan niệm rằng vị thần Toshigami linh thiêng nhất trong Thần đạo Shinto sẽ đến thăm nhà vào dịp năm mới. Ông mang theo may mắn và những lời cầu chúc, bảo hộ sức khỏe cho người dân. Việc gìn giữ nhà cửa luôn sạch sẽ và treo shimenawa trước cửa nhà là cách thể hiện sự cung kính, trang trọng để mời thần bước vào.
- Treo mũ rơm Shimenawa
Với mong muốn xua đuổi tà ma, quỷ dữ, người Nhật thường treo mũ rơm trước nhà vào dịp năm mới đến. Những sợi dây thừng đạo Shinto được treo biểu thị địa điểm thanh khiết để nghênh đón các vị thần. Những chiếc mũ rơm được đính kèm những vật may mắn như cam đắng, dương xỉ, tôm hùm . Mỗi vật trang trí đó đều có ý nghĩa riêng ví dụ như cam đắng biểu thị sự phồn vinh của thế hệ con cháu. Khi năm mới kết thúc thì những vật trang trí này sẽ được đem đến đền thờ Thần đạo để hóa.
- Trang trí Kadomatsu trước cửa nhà
Kadomatsu Được làm từ thông và tre đều là những vật thể hiện điều may mắn, Kadomatsu có chức năng là dấu hiệu chỉ đường để Thần Năm mới không bị lạc, và cũng là sự chào đón của gia đình đó dành cho thần. Kadomatsu được trang trí như một lẵng hoa bằng 3 cây trúc và một vài cành cây thông. Hai loại cây này khi kết hợp với nhau thể hiện cho sự bất diệt, kiên cường và khỏe mạnh. Ngoài ra, ý nghĩa của Kadomatsu sẽ có nhiều ý nghĩa khác để cầu chúc cho một năm mới an khang và thịnh vượng.
- Lắng nghe tiếng chuông giao thừa Joya no Kane
Vào đêm 30 thì cả nhà sẽ quây quần bên nhau để đón giao thừa. Khi đồng hồ điểm đúng 24h tiếng chuông chùa điểm qua tivi truyền đi khắp đất nước. Theo quan niệm của người Nhật thì 108 tiếng chuông chùa sẽ xua đuổi 108 con quỷ sứ. Mọi người nghe tiếng chuông và chúc tụng nhau năm mới an lành, vạn sự như ý. Người nhiều tuổi nhất trong nhà sẽ đọc lời chúc mừng năm mới. Sau đó cả nhà sẽ cùng ăn bánh và uống rượu thần. Người Nhật tin rằng vị thần Toshigamisama sẽ truyền cho mọi người sinh lực mới trong chiếc bánh tết nên sau khi cúng thần thì bánh sẽ chia ra cho mọi người cùng thưởng thức.
- Hatsumoude - Viếng Đền Thờ Hoặc Chùa
Hatsumode - chuyến thăm đền thờ đầu tiên của năm mới, một trong những hoạt động chào đón tết ở Nhật Bản truyền thống nổi tiếng nhất. Các đền thờ lớn hơn như Meiji Jingu thường mở cửa suốt đêm kể từ giao thừa để mọi người có thể cầu nguyện trong vài giờ đầu tiên của năm mới.
- Lì xì cho trẻ thơ (Otoshi-dama)
Số tiền đưa cho lũ trẻ ấy gọi là "Otoshi-dama". Số tiền thông thường là 1đến 2 ngàn yên cho những trẻ nhỏ (chưa vào tiểu học), 3- 5ngàn yên cho học sinh tiểu học, 5 ngàn yên cho học sinh trung học sơ cở, 5 ngàn đến 1 vạn yên cho học sinh trung học phổ thông và 1 vạn yên cho sinh viên đại học. Những đứa trẻ có quan hệ gần gũi và học lớp cao hơn thì nhận được số tiền lớn hơn. Số tiền cho trẻ thường phải nằm trong các con số: 1, 2, 3, 5 và 10 ví dụ như: 1000, 2000, 3000, 5000,10.000 yên . Những chiếc phong bì đặc biệt dùng để mừng tuổi được bán tại các siêu thị.
- Gửi Thiệp Chúc Tết Nengajo
Khi có dịp tìm hiểu về Nhật Bản, bạn sẽ bất ngờ với những hoạt động trang trọng mà mọi người dành cho nhau. Thông thường, trong khoảng thời điểm tháng 12, mọi người hầu như đã chuẩn bị kỹ lưỡng những chiếc thiệp chúc Tết để dành tặng người thân, đồng nghiệp và bạn bè. Những chiếc thiệp Nengajo thường khá độc đáo khi in ảnh gia đình, vẽ những con vật đại diện của năm...
Món ăn ngày Tết Nhật Bản
- Osechi Ryori - Mâm Cỗ Ngày Tết
Osechi có mặt hơn 1000 năm trước và bắt đầu với những món ăn đơn giản. Tuy nhiên ngày nay, số lượng món ăn tăng lên đáng kể nhằm thể hiện cho cuộc sống dư dả, viên mãn trong năm mới. Những người nội trợ đa tài của xứ Phù Tang sẽ chuẩn bị món Osechi kỳ công và đặt vào hộp Jubako truyền thống. Chỉ cần ngắm nhìn những chiếc hộp xinh xắn này bạn cũng cảm nhận được không khí Tết ngập tràn.
- Mì Trường Thọ Toshikoshi Soba
Trong văn hóa nước Nhật, ngày cuối cùng của năm cũ họ sẽ cùng nhau thưởng thức mì Soba. Vì Soba có sợi mì dài, dai nhưng dễ cắn đứt. Điều này thể hiện cho việc những xui xẻo trong năm cũ cũng được cắt đứt và chào đón năm mới với những may mắn ngập tràn.
- Bánh Dày Mochi
Mochi là món bánh quen thuộc của người dân và du khách du lịch Nhật Bản. Chúng có ý nghĩa hết sức quan trọng trong các dịp lễ như một món bánh vẹn tròn để dâng lên Thần linh. Vì trong quan niệm của người Nhật, Thần linh sẽ không thích món ăn có hình thù mũi nhọn nên những chiếc bánh tròn và mềm rất thích hợp để thay thế.
Bạn có thấy rằng cái Tết Nhật Bản có điểm gì tương đồng với Việt Nma chúng ta không nhỉ! Bên cạnh các hoạt động kể trên, người Nhật còn rất nhiều phong tục đón tết thú vị khác, nếu bạn đã từng trải nghiệm qua đừng quên chia sẻ cho Sora với nhé!
_______________
𝗔𝗠𝗬 𝗝𝗔𝗣𝗔𝗡𝗘𝗦𝗘 𝗖𝗨𝗟𝗧𝗨𝗥𝗘 𝗛𝗨𝗕
59 Le Thanh Phuong, Phuong Sai Ward, Nha Trang city, Khanh Hoa province, Vietnam
amyhubvietnam@gmail.com
0258 7308 880
www.amyhub.com
** Bài viết được tổng hợp bởi: https://soraclass.online/
