Nhật Bản là một đất nước nổi tiếng bởi các quy tắc ứng xử, lễ nghi nghiêm ngặt đa dạng từ đời sống, công việc đến cả ẩm thực.Nhắc đến Ẩm thực Nhật Bản, bạn sẽ nghĩ ngay đến sự tinh tế từ khâu lựa chọn nguyên liệu, chế biến, cách bày trí đầy nghệ thuật và cách thưởng thức tinh tế.
Bên cạnh đó, nguyên tắc trên bàn ăn của người Nhật có thể khiến khách du lịch lần đầu đặt chân tới quốc gia này bất ngờ. Nếu bạn đã từng dùng bữa với người Nhật, bạn sẽ thấy những quy tắc được ngầm hiểu trên bàn ăn, sự tinh tế trong từng cử chỉ hành động tạo nên nét đặc trưng riêng cho người dân xứ Anh Đào. Cùng điểm qua một vài điểm thú vị này qua bài viết bên dưới nhé!
Quy tắc chung trên bàn ăn
Với người Việt Nam thì ăn uống không cần nguyên tắc, mọi người khá thoải mái. Bạn có thể ăn vụng một chút khi đói, có thể gắp thức ăn cho nhau, hoặc cùng trò chuyện về một chủ đề nào đó trong bữa ăn, những câu chuyện thường nhật rôm rả dần dần đã trở thành những món ăn tinh thần không thể thiếu. Tuy nhiên, khi đến Nhật hãy thay đổi một số thói quen này bằng những lưu ý bên dưới nhé:
_ Luôn nói Itadakimasu trước khi ăn, để thể hiện sự biết ơn những người làm nên bữa ăn và nhắc nhở chính mình hãy ăn thật ngon miệng, không bỏ thừa.
_ Đừng gắp thức ăn bằng đũa cá nhân: hành động gắp thức ăn cho những người xung quanh đôi khi là sự quan tâm thông thường ở Việt Nam, đối với những người thân quen thì thường không câu nệ điều này. Tuy nhiên tại Nhật, hành động gắp thức ăn cho người khác bằng đũa cá nhân là không nên tại Nhật.
Bạn hãy để một chiếc đũa chung tại đĩa thức ăn, hỏi trước và dùng đũa này để lấy đồ ăn từ đĩa chung và gắp cho mọi người. Điều này vừa thể hiện sự tinh tế, lại còn vệ sinh trên bàn ăn.
_ Đừng nhận đồ ăn bằng tay: người Nhật cho rằng, dùng tay hứng đồ ăn là hành động bất lịch sự. Vì vậy bạn hãy lấy bát riêng của mình hứng đồ ăn, thay vì dùng tay.
_ Không cắn dở thức ăn trên đĩa: khi thưởng thức một món ăn bạn nên ăn cả miếng và không nên đặt phần cắn dở lên đĩa của mình. Nếu ăn miếng quá to, hãy dùng tay che miệng. Đặc biệt người Nhật rất kị việc chuyển và tiếp nhận thức ăn bằng đũa vì điều này liên quan tới nghi lễ trong đám tang.
_ Trong khi ăn, không nên tỳ khuỷu tay lên bàn hay vuốt tóc, điều này được xem là thiếu lịch sự. Đặc biệt, đối với phụ nữ tư thế đó được coi là thiếu đứng đắn.
_ Trong bữa ăn, thực khách nên tránh mọi âm thanh phát ra, từ việc ăn mì. Sau bữa ăn, không nên để lại đồ ăn thừa. Người Nhật cho rằng, bạn nên ăn hết mọi thứ được dọn ra. Phần ăn phục vụ luôn ở mức vừa phải, đủ để mọi người ăn hết mà không có đồ thừa.
_ Không để vỏ hải sản lên nắp hay đĩa khác. Đây là thói quen thường thấy của nhiều thực khách ngoại quốc, tuy nhiên người Nhật cho rằng đó là hành động kém lịch sự. Họ bỏ vỏ thừa vào phần bát đựng hải sản sau khi kết thúc món ăn.
_ Không đảo đầu đũa khi gắp đồ ăn chung. Đầu đũa là nơi bàn tay tiếp xúc nên kém vệ sinh. Muốn gắp món chung, hãy lấy thêm đôi đũa khác và gắp trực tiếp vào bát của mình.
_ Một nguyên tắc trên bàn ăn của người Nhật đó là luôn cầm bát cơm hoặc bát canh (khi ăn canh) trên tay mà không được đặt xuống bàn. Người Nhật có quan điểm rất nghiêm về tư thế khi ăn uống, người ta cho rằng việc đưa mặt lại gần đồ ăn rất mất thẩm mỹ. Chính vì thế nên nếu bạn đặt bát cơm hoặc bát canh lên bàn khi đang ăn thì đó là hành động bất lịch sự, vi phạm nghiêm trọng tác phong ăn uống. Riêng đối với việc ăn canh, bạn phải bưng bát canh lên trước mặt bằng không cầm đũa. Tay còn lại dùng đũa gạt phần cái trong bát canh và uống nước.
Nguyên tắc dùng đũa
Đũa là người bạn đồng hành xuyên suốt trên bàn ăn của người Nhật. Do đó, dùng đũa như thế nào là đúng sẽ là điều đầu tiên bạn cần lưu ý khi ghé thăm đất nước này:
_ Nếu dùng đũa trong bao giấy hãy lấy chúng ra khỏi bao giấy. Sau đó cầm ngang đôi đũa và tách đũa theo chiều dọc.
_ Tuyệt đối không tách đũa theo chiều ngang. Việc tách đũa theo chiều ngang sẽ gây nguy hiểm cho những người ngồi cạnh vì khi tách đũa theo chiều ngang bạn sẽ phải đẩy vai sang 2 bên.
_ Khi không dùng đũa, phải đặt đũa vào đúng gác đũa. Đặc biệt, không ngậm đũa trên miệng vì người Nhật xem đây là hành động mất thẩm mỹ và gây khó chịu cho người cùng bàn.
_ Không nghịch đũa hoặc va đũa vào nhau hoặc dùng đũa để chỉ trỏ khi đang nói chuyện.
_ Không dùng đũa để chỉ những món bạn thấy ngon và không xiên đồ ăn bằng đũa hoặc cắm đũa vào bát, hình ảnh này giống với một bát hương và khiến người khác ăn không ngon miệng.
Quy tắc ăn sushi
Sushi là món ăn truyền thống và đình đám gần xa của Nhật, không chỉ được trưng bày bắt mắt mà còn có hương vị thanh mát hấp dẫn, đánh thức vị giác thực khách. Để thưởng thức trọn vẹn hương vị sushi theo đúng chuẩn Nhật Bản hãy nhớ các quy tắc bên dưới:
_ Khi ăn sushi, bạn chỉ nên đổ một chút xì dầu vào chiếc bát nhỏ bạn có. Để lại một bát xì dầu trên bàn được coi là lãng phí. Thông thường người Việt thường có thói quen cho sasimi vào xì dầu và khuấy lên. Tuy nhiên, người Nhật sẽ thường đổ xì dầu ra chén, cho sasimi lên phía trên sushi rồi mới chấm xì dầu thưởng thức. Ngoài ra trong mỗi miếng sushi đã có sẵn một chút mù tạt. Ăn quá nhiều wasabi sẽ làm mất mùi vị của cá.
_ Khi chấm nigiri (sushi có nắm cơm hình bầu dục), lật ngược nó lại để cơm không chạm vào nước chấm - làm cơm rơi vào bát nước chấm là bất lịch sự.
_ Không để gừng lên trên miếng sushi khi ăn. Gừng được dùng để làm sạch miệng trước trước khi thưởng thức miếng sushi tiếp theo chứ không phải ăn cùng với nó.
_ Khi ăn, đặt ngược miếng sushi lại để phần cá chạm vào lưỡi để cảm nhận hương vị tinh tế của nó.
Quy tắc rót rượu
Trong bữa ăn thường có đồ uống, có thể là bia hoặc rượu sake, bạn tuyệt đối không được uống một mình. Hãy đợi khi mọi người đều có đồ uống, sau đó một người sẽ nâng cốc lên hoặc nói 'Kanpai!' (nghĩa là 'Cạn ly!' trong tiếng Nhật). Khi ấy, bạn cũng nâng ly lên, hô 'Kanpai!' rồi mới được uống.
Nếu người mời bữa ăn uống cạn ly rượu thì bạn cũng nên cố gắng uống hết. Người Nhật thường tìm cơ hội rót đồ uống cho nhau thì bạn cũng nên làm tương tự. Hãy rót rượu cho những người xung quanh mình và đừng tự rót cho bản thân.
Sau khi kết thúc bữa ăn
Sau khi kết thúc bữa ăn, người Việt thường sẽ dùng tăm xỉa răng như một vật không thể thiếu. Tuy nhiên, thực khách sẽ thấy các quán ăn tại Nhật không có những hũ tăm xỉa răng. Thay vào đó, họ thường để chúng trong các nhà vệ sinh. Nguyên nhân do phụ nữ Nhật rất ngại xỉa răng trước mặt người khác. Nếu đồ ăn dính vào răng, bạn hãy vào nhà WC và tự làm sạch mà không để người khác nhìn thấy.
Kết thúc bữa ăn người Nhật sẽ thường nói "gochisousama deshita" với hai bàn tay chắp lại như thể đang cầu nguyện, nhưng điều này không bắt buộc và chỉ là thói quen của từng vùng. Nói "gochisousama deshita" với nhân viên khi bạn rời khỏi một nhà hàng cũng được xem là cách ứng xử tốt. Sau bữa ăn, thực khách nên xếp lại bát đũa theo trật tự ban đầu như trước khi món dọn ra.
Nếu bạn ăn bằng đũa dùng một lần, bỏ chúng gọn gàng vào trong túi đựng và gập phần đáy túi lại. Nếu không, đặt đũa ngang trên đĩa sao cho đũa không hướng vào người đối diện. Đặt đũa cạnh bát nghĩa là bạn chưa ăn xong. Người Nhật cho rằng bữa ăn là cơ hội để mọi người trò chuyện. Vậy bạn nên ngồi từ đầu tới lúc kết thúc, không nên ăn nhanh trước rồi đứng dậy. Cùng một bàn tiệc, mọi người thường điều chỉnh tốc độ ăn cho phù hợp với tất cả.
Hãy nhớ áp dụng ngay những chia sẻ nhỏ thường thấy ở trên để giúp bạn có cách ứng xử khéo léo, tinh tế hơn và ghi điểm trong mắt đối tác hoặc đồng nghiệp người Nhật nhé!
______________
𝗔𝗠𝗬 𝗝𝗔𝗣𝗔𝗡𝗘𝗦𝗘 𝗖𝗨𝗟𝗧𝗨𝗥𝗘 𝗛𝗨𝗕
59 Le Thanh Phuong, Phuong Sai Ward, Nha Trang city, Khanh Hoa province, Vietnam
amyhubvietnam@gmail.com
0258 7308 880
www.amyhub.com
